همگرایی قرآن و سنت

رابطه و پیوند دو سویه قرآن و سنت به عنوان دو منبع معرفت شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله با بیان دو روش برای مطالعه پیوند متقابل قرآن و سنت، یکی مطالعه خود قرآن و سنت و دیگر تحقیق در رشته های گوناگون علوم اسلامی؛ راه نخست را برگزیده و در آغاز به نقش قرآن در سنت پرداخته و معتقد است که قرآن در دو جهت بر سنت تأثیر می گذارد یکی اعتبار بخشیدن و دیگر ارزیابی و بازشناسی. سپس به چهار دیدگاه در چگونگی ارزیابی سنت براساس قرآن اشاره می کند که عبارتند از: 1- سازگاری صددرصد سنّت با قرآن، 2- هماهنگی به معنای مخالفت نداشتن، 3- هماهنگی با اصول کلی قرآن و 4- هماهنگی با روح آیات و تشریعات قرآنی. نویسنده با نقد سه دیدگاه نخست، دیدگاه اخیر را کامل تر می داند در ادامه از نقش سنت در قرآن سخن گفته و به دو جهت تکیه شده است یکی نقش تبیینی و تفسیری و دیگر نقش تکمیلی. در رابطه با نقش نخست بر این باور است که نیاز قرآن به تفسیر سنت ناشی از خود قرآن و شیوه بیانی آن است امّا در عین حال تفسیرهای روایی در عرض قرآن و جدای از آن نیست. در رابطه با نقش دوم نیز گرچه به ظاهر روایات مکمل هستند امّا با توجه به جامعیت قرآن، باید گفت مضامین روایات در قرآن هست امّا برای غیر معصوم مکشوف نمی افتد. در پایان به پیامدهای پیوند قرآن و سنت اشاره شده و از پنج چیز نام برده است. 1- تشخیص اندازه حجیت روایات که در بحث نسخ قرآن با سنت و در ترجیح روایات متعارض اثر دارد. 2- محوریت قرآن در برابر سنت 3- تخصیص و تقیید قرآن با سنت. 4- تکیه بر قرآن در روش استنباط 5- جدایی ناپذیری قرآن و سنت.